Люли, тәҙрәнән күҙен дә алмайынса, ике төндө ҡараңғы бүлмәлә ары-бире йөрөп үткәрҙе. Бөгөн дә, өсөнсө төндө лә, шулай уҙғарасаҡ.
Аяҡтан итектәрҙе сисергә кәрәк. Соня уның бүлмә буйлап йөрөгәнен һиҙмәһен. Ә йөрөмәйенсә булмай — йоҡлап ките- үең бар. Шәм тоҡандырырға ла ярамай, тәҙрәләге ут инергә* ярамағанлығын аңлатыусы сигнал бит. Береһенән-береһе имә- несерәк уйҙар килә башҡа. Йоҡоһоҙ уҙғарған төндәр дер ҡалтырата.
Люли, шәлен елкәһенә һалып, тәҙрә янына барып баҫты. Бынан, икенсе ҡаттан, Удельнический паркы буйлап үтә тор ған юл яҡшыраҡ күренә, төнөн парк ҡуйы ҡара урман төҫөнә инә. Улар, парк аша сығып, юлды киҫеп үтәсәктәр, ошо* ваҡыт эсендә Люли аҫҡа төшөп ишектең келәһен ысҡынды рып өлгөрөргә тейеш. Күрмәй ҡалырға ярамай.
Керенский газеталары бөгөн иртән, властәр Лениндең тор ған урынын белә, хатта йәшеренеп йәшәгән йортоноң номерен асыҡлай алдылар, тип яҙғайны. Бәлки, ысынлап та белгән дәрҙер? Ҡайҙа йәшеренгән һуң ул? Эйно уны бында ҡайҙан алып килергә тейеш? Ире үҙе әйтмәй, Люли һорамай. Люли «Ленин» тигән һүҙҙе бары күңеленән генә әйтә, ә уның тура һында Эйно менән гәпләшкәндә, улар икеһе лә «ул» тип кенә һөйләшәләр.
Ә Надежда Константиновна? Ул да бит, Люли шикелле үк, өсөнсө төн зарығып көтә, бынан ул да алыҫ түгел, моғайын, тәҙрә төбөндә баҫып торалыр, Люлиҙең, Владимир Ильич килде, иҫән-һау, тип килеп хәбәр биреүен көтәлер... Тик Люли үҙ урынын ташлап китә алмай. Өсөнсө төн инде көтә, ә ыша ныс сәғәт һайын кәмегәндән-кәмей бара. Ни булды икән улар ға? Ҡулға алдылармы әллә? Үлтерҙеләрме?..
«Ҡатын-ҡыҙҙар хафаланыу, хәүефте шапыртыу, үҙ-үҙҙә- рен ҡурҡытыу өсөн яратылғандар», — тигәйне ҡасандыр Эйно, Люли хаҡында түгел, ә ниндәйҙер байбисә тураһында әйткәйне ул, шулай ҙа Люли үҙен шуға сағыштырып ҡараны ла бынан һуң һис ҡасан да ваҡытынан элек борсолмаҫҡа үҙенә-үҙе һүҙ бирҙе. Надежда Константиновна төрлө ҡурҡы ныс нәмәләр уйлап йөрәген ғазапламайҙыр, моғайын. Осра шырға тейешле квартираларға килгәндә, ул һәр саҡ сабыр, күңелсәк, ысынлап та әхирәтенең хәлен белергә генә килгән тиерһең, ә Люлиҙең ҡурҡыуҙан күҙҙәре шарҙай була. Бына әле лә Эйно һәм «уның» өсөн, йәғни Ленин өсөн, шомланыу ҙан уның йөрәге сәнсеп-сәнсеп ала.
27
Аяҡтан итектәрҙе сисергә кәрәк. Соня уның бүлмә буйлап йөрөгәнен һиҙмәһен. Ә йөрөмәйенсә булмай — йоҡлап ките- үең бар. Шәм тоҡандырырға ла ярамай, тәҙрәләге ут инергә* ярамағанлығын аңлатыусы сигнал бит. Береһенән-береһе имә- несерәк уйҙар килә башҡа. Йоҡоһоҙ уҙғарған төндәр дер ҡалтырата.
Люли, шәлен елкәһенә һалып, тәҙрә янына барып баҫты. Бынан, икенсе ҡаттан, Удельнический паркы буйлап үтә тор ған юл яҡшыраҡ күренә, төнөн парк ҡуйы ҡара урман төҫөнә инә. Улар, парк аша сығып, юлды киҫеп үтәсәктәр, ошо* ваҡыт эсендә Люли аҫҡа төшөп ишектең келәһен ысҡынды рып өлгөрөргә тейеш. Күрмәй ҡалырға ярамай.
Керенский газеталары бөгөн иртән, властәр Лениндең тор ған урынын белә, хатта йәшеренеп йәшәгән йортоноң номерен асыҡлай алдылар, тип яҙғайны. Бәлки, ысынлап та белгән дәрҙер? Ҡайҙа йәшеренгән һуң ул? Эйно уны бында ҡайҙан алып килергә тейеш? Ире үҙе әйтмәй, Люли һорамай. Люли «Ленин» тигән һүҙҙе бары күңеленән генә әйтә, ә уның тура һында Эйно менән гәпләшкәндә, улар икеһе лә «ул» тип кенә һөйләшәләр.
Ә Надежда Константиновна? Ул да бит, Люли шикелле үк, өсөнсө төн зарығып көтә, бынан ул да алыҫ түгел, моғайын, тәҙрә төбөндә баҫып торалыр, Люлиҙең, Владимир Ильич килде, иҫән-һау, тип килеп хәбәр биреүен көтәлер... Тик Люли үҙ урынын ташлап китә алмай. Өсөнсө төн инде көтә, ә ыша ныс сәғәт һайын кәмегәндән-кәмей бара. Ни булды икән улар ға? Ҡулға алдылармы әллә? Үлтерҙеләрме?..
«Ҡатын-ҡыҙҙар хафаланыу, хәүефте шапыртыу, үҙ-үҙҙә- рен ҡурҡытыу өсөн яратылғандар», — тигәйне ҡасандыр Эйно, Люли хаҡында түгел, ә ниндәйҙер байбисә тураһында әйткәйне ул, шулай ҙа Люли үҙен шуға сағыштырып ҡараны ла бынан һуң һис ҡасан да ваҡытынан элек борсолмаҫҡа үҙенә-үҙе һүҙ бирҙе. Надежда Константиновна төрлө ҡурҡы ныс нәмәләр уйлап йөрәген ғазапламайҙыр, моғайын. Осра шырға тейешле квартираларға килгәндә, ул һәр саҡ сабыр, күңелсәк, ысынлап та әхирәтенең хәлен белергә генә килгән тиерһең, ә Люлиҙең ҡурҡыуҙан күҙҙәре шарҙай була. Бына әле лә Эйно һәм «уның» өсөн, йәғни Ленин өсөн, шомланыу ҙан уның йөрәге сәнсеп-сәнсеп ала.
27
