— Үҙенең фекерен ниндәй дәлилдәр менән нигеҙләй һуң ул? — тип сабырһыҙланып һораны Владимир Ильич.
— Ул, һине Гельсингфорста йәшәп, бындағы хәлдәрҙе белмәй, власте хәҙер беҙ үҙ ҡулыбыҙға ала алмайбыҙ, сөнки күпселек болыпевиктәр яғында түгел, тине.
Надежда Константиновна Ильич күҙҙәрендә болоҡһоу осҡондар сағылып киткәнен күрҙе.
— «Күпселек болыневиктәр яғында түгел!» Ҡара һин уны! Был һүҙ оҡшаймы һиңә? — Владимир Ильич өҫтәлдән тар ғына ҡағыҙҙар төргәген алды. — Ә был нимә? Петроград һәм Мәскәү Советтәрендә күпселек инде беҙҙең ҡулда. Ошо Советтәр большевистик резолюциялар ҡабул иттеләр. Эшселәр унан меныневиктәрҙе, эсерҙарҙы ҡыуып сығарҙылар ҙа үҙҙә ренең делегаттары итеп болыневиктәрҙе һайланылар. Киев, Харьков, Ҡазан, Өфө, Минск, Ревель, Урал, Донбасс Советтәре большевистик Советтәргә әйләнде. Былар бит факттар! Бына һандар! Ошолар Каменевкә билдәле түгелме ни? — тине Вла димир Ильич, ҡулындағы таблицаларҙы һелкә-һелкә. — Бал тии флоты тулыһынса беҙҙең яҡта. Финляндиялағы рус ғәс кәрҙәре беҙҙең менән бер ҡатарҙан атлай! Был аҙмы ни?
— Каменев халыҡтың күпселеге болыневиктәр яҡлы түгел тип иҫәпләй.
— Формаль күпселекте көтөп йәшәү — балалыҡ ул. Ха лыҡты үҙ сафтарыбыҙға эйәртеп барыу һәм еңеү өсөн Мәскәү ҙәге, Петроградтағы революцион эшселәрҙең актив күпселеге .лә етә. Болыневиктәр еңгәс тә демократик килешеү тәҡдим итәсәк, ерҙе крәҫтиәндәргә бирәсәк, Керенский быуырға телә гән иректе хеҙмәтсән халыҡҡа ҡайтарасаҡ. Шундай хөкүмәт те бәреп төшөрөрлөк көс бармы һуң?
— Власте алғас, дәүләт аппаратына таянып эш итергә кәрәк, ти Каменев, ә беҙҙең, имеш, таяныр аппаратыбыҙ юҡ.
Владимир Ильичтең асыуҙан тындары ҡыҫылды, Надежда Константиновна ярһыған хистәрен тыйыуҙың уға ни тиклем ҡыйын икәнлеген тойҙо.
— Ни эшләп аппарат булмаһын? Советтәр? Эшселәр мас саһы ошо Советтәрҙә көрәшкә өйрәнде бит. Район управала ры, профсоюздар, эшселәрҙең демократик ойошмалары нимә һуң ул?
— Володя, мин быларҙың бөтәһен дә аңлайым, Үҙәк Коми- теттәге иптәштәр ҙә аңлайҙар, мин инде партияның район ко- митеттәре, айырыуса Выборг, Нарва районы комитеттәре, ту раһында әйтеп тә тормайым, улар һинең позицияны тулыһын са уртаҡлашалар. Ләкин Каменев һәм уның ишеләр һәр нәмәгә һылтау табырға тырышалар. Нимә эшләргә кәрәклекте 113
— Ул, һине Гельсингфорста йәшәп, бындағы хәлдәрҙе белмәй, власте хәҙер беҙ үҙ ҡулыбыҙға ала алмайбыҙ, сөнки күпселек болыпевиктәр яғында түгел, тине.
Надежда Константиновна Ильич күҙҙәрендә болоҡһоу осҡондар сағылып киткәнен күрҙе.
— «Күпселек болыневиктәр яғында түгел!» Ҡара һин уны! Был һүҙ оҡшаймы һиңә? — Владимир Ильич өҫтәлдән тар ғына ҡағыҙҙар төргәген алды. — Ә был нимә? Петроград һәм Мәскәү Советтәрендә күпселек инде беҙҙең ҡулда. Ошо Советтәр большевистик резолюциялар ҡабул иттеләр. Эшселәр унан меныневиктәрҙе, эсерҙарҙы ҡыуып сығарҙылар ҙа үҙҙә ренең делегаттары итеп болыневиктәрҙе һайланылар. Киев, Харьков, Ҡазан, Өфө, Минск, Ревель, Урал, Донбасс Советтәре большевистик Советтәргә әйләнде. Былар бит факттар! Бына һандар! Ошолар Каменевкә билдәле түгелме ни? — тине Вла димир Ильич, ҡулындағы таблицаларҙы һелкә-һелкә. — Бал тии флоты тулыһынса беҙҙең яҡта. Финляндиялағы рус ғәс кәрҙәре беҙҙең менән бер ҡатарҙан атлай! Был аҙмы ни?
— Каменев халыҡтың күпселеге болыневиктәр яҡлы түгел тип иҫәпләй.
— Формаль күпселекте көтөп йәшәү — балалыҡ ул. Ха лыҡты үҙ сафтарыбыҙға эйәртеп барыу һәм еңеү өсөн Мәскәү ҙәге, Петроградтағы революцион эшселәрҙең актив күпселеге .лә етә. Болыневиктәр еңгәс тә демократик килешеү тәҡдим итәсәк, ерҙе крәҫтиәндәргә бирәсәк, Керенский быуырға телә гән иректе хеҙмәтсән халыҡҡа ҡайтарасаҡ. Шундай хөкүмәт те бәреп төшөрөрлөк көс бармы һуң?
— Власте алғас, дәүләт аппаратына таянып эш итергә кәрәк, ти Каменев, ә беҙҙең, имеш, таяныр аппаратыбыҙ юҡ.
Владимир Ильичтең асыуҙан тындары ҡыҫылды, Надежда Константиновна ярһыған хистәрен тыйыуҙың уға ни тиклем ҡыйын икәнлеген тойҙо.
— Ни эшләп аппарат булмаһын? Советтәр? Эшселәр мас саһы ошо Советтәрҙә көрәшкә өйрәнде бит. Район управала ры, профсоюздар, эшселәрҙең демократик ойошмалары нимә һуң ул?
— Володя, мин быларҙың бөтәһен дә аңлайым, Үҙәк Коми- теттәге иптәштәр ҙә аңлайҙар, мин инде партияның район ко- митеттәре, айырыуса Выборг, Нарва районы комитеттәре, ту раһында әйтеп тә тормайым, улар һинең позицияны тулыһын са уртаҡлашалар. Ләкин Каменев һәм уның ишеләр һәр нәмәгә һылтау табырға тырышалар. Нимә эшләргә кәрәклекте 113
