Кешеләр күңелһеҙ генә көлөшөп ҡуялар.
Надежда Константиновна туҡтап ҡалды.
Халыҡтың ләғнәт төшкән тормошҡа, йотлоҡҡа, һуғышҡа ҡаршы аһ-зарҙары тышҡа бәреп сыҡҡан, ҡайҙа ҡарама һыҡ тау ауаздары ишетелә.
— Әгәр ҙә мәгәр ошо һуғыш өсөн кем ғәйепле икәнен белһәм, ғүмеремде лә аяп тормаҫ инем, шул мәлғүнде үҙ ҡулдарым менән быуып үлтерер инем! — тип нәфрәтләнеп ҡысҡырҙы яулығын күҙенә үк төшөрөп бәйләгән бер ҡатын.
— Кем ғәйепле булһын? Әлеге шул болыпевиктәр! Улар Россияны немецтәргә һатты, — тип сыйылданы уның йәнә шәһендә баҫып торған һөмһөҙ ҡатын.
Надежда Константиновна күңеленән генә һыҡрап ҡуйҙы. Йонсоған, асыулы ҡатындарға әллә нәмәләр аңлатҡыһы килде уның. Әммә өндәшмәне. Большевиктәргә сиратта то роусы кешеләр араһында ла эш алып барырға кәрәк икән тип уйланы ул. Был ҡатын-ҡыҙҙар үҙ яндарында ғына улар ҙың тормошон яҡшыртыу, балаларына түләүһеҙ ашханалар булдырыу, балалар баҡсалары ойоштороу өсөн күпме көс, күпме хеҙмәт һалып, ал-ял белмәй эшләүсе кеше баҫып торо уын белмәйҙәр ине шул. Уҙған аҙнала ул Дурново дачаһы өсөн ныҡ ҡына ҡыйталашты һәм еңеп сыҡты, батша минис- тренең гүзәл баҡсаһы балаларға бүләк итеп бирелде.
Выборг район управаһының культура-ағартыу бүлеге мө дире Надежда Константиновна Крупская иртәнән төнгә тик лем әштә була. Бөгөн дә төнгә хәтле счет төймәләрен тартып, һаңдар теҙмәһе яҙып ултырҙы, һөҙөмтә бик насар: Выборг районының туҡыу фабрикаларында ғына ла уҡый-яҙа бел мәүсе ҡатын-ҡыҙҙар Һаны һигеҙ мең самаһы. Ул һығымта сығарҙы ла уйға ҡалды. Владимир Ильич менән эмиграцияла йәшәгән саҡта бер немец социал-демократкаһы менән булған әңгәмә хәтеренә төштө. Был социал-демократка ниңәлер Вла димир Ильичкә: болыпевиктәр еңгәс, уларға еңел буласаҡ, сөнки Россияла эшселәрҙең күбеһе уҡый-яҙа белмәй, шуға күрә улар араһында эш алып барыу ҙа анһат, улар, социал- килешеүсе матбуғат тарафынан боҙолған герман эшселәре ши келле, уң социал-демократтар тарафынан боҙолмағандар, — тип әйткәйне. Владимир Ильич был бер ҡатлы фекер йөрөтөүгә көлгәйне. Фәҡәт уҡый-яҙа белгән, аң-белемле эшселәр генә социал-демократик идеяларҙы дөрөҫ аңлай ала. Фәҡәт уҡый- яҙа белгән эшсе ҡатын-ҡыҙҙар ғына ниндәй юлдан барырға кәрәклеген аңлаясаҡтар. Һис кисекмәҫтән уҡырға-яҙырға өйрәтергә кәрәк. Ә быны нисек эшләргә? Счет төймәләре ҡайтанан шыҡылданы, ҡайтанан һан теҙмәләре үҫеп сыҡты.
5 Заказ 241 101
Надежда Константиновна туҡтап ҡалды.
Халыҡтың ләғнәт төшкән тормошҡа, йотлоҡҡа, һуғышҡа ҡаршы аһ-зарҙары тышҡа бәреп сыҡҡан, ҡайҙа ҡарама һыҡ тау ауаздары ишетелә.
— Әгәр ҙә мәгәр ошо һуғыш өсөн кем ғәйепле икәнен белһәм, ғүмеремде лә аяп тормаҫ инем, шул мәлғүнде үҙ ҡулдарым менән быуып үлтерер инем! — тип нәфрәтләнеп ҡысҡырҙы яулығын күҙенә үк төшөрөп бәйләгән бер ҡатын.
— Кем ғәйепле булһын? Әлеге шул болыпевиктәр! Улар Россияны немецтәргә һатты, — тип сыйылданы уның йәнә шәһендә баҫып торған һөмһөҙ ҡатын.
Надежда Константиновна күңеленән генә һыҡрап ҡуйҙы. Йонсоған, асыулы ҡатындарға әллә нәмәләр аңлатҡыһы килде уның. Әммә өндәшмәне. Большевиктәргә сиратта то роусы кешеләр араһында ла эш алып барырға кәрәк икән тип уйланы ул. Был ҡатын-ҡыҙҙар үҙ яндарында ғына улар ҙың тормошон яҡшыртыу, балаларына түләүһеҙ ашханалар булдырыу, балалар баҡсалары ойоштороу өсөн күпме көс, күпме хеҙмәт һалып, ал-ял белмәй эшләүсе кеше баҫып торо уын белмәйҙәр ине шул. Уҙған аҙнала ул Дурново дачаһы өсөн ныҡ ҡына ҡыйталашты һәм еңеп сыҡты, батша минис- тренең гүзәл баҡсаһы балаларға бүләк итеп бирелде.
Выборг район управаһының культура-ағартыу бүлеге мө дире Надежда Константиновна Крупская иртәнән төнгә тик лем әштә була. Бөгөн дә төнгә хәтле счет төймәләрен тартып, һаңдар теҙмәһе яҙып ултырҙы, һөҙөмтә бик насар: Выборг районының туҡыу фабрикаларында ғына ла уҡый-яҙа бел мәүсе ҡатын-ҡыҙҙар Һаны һигеҙ мең самаһы. Ул һығымта сығарҙы ла уйға ҡалды. Владимир Ильич менән эмиграцияла йәшәгән саҡта бер немец социал-демократкаһы менән булған әңгәмә хәтеренә төштө. Был социал-демократка ниңәлер Вла димир Ильичкә: болыпевиктәр еңгәс, уларға еңел буласаҡ, сөнки Россияла эшселәрҙең күбеһе уҡый-яҙа белмәй, шуға күрә улар араһында эш алып барыу ҙа анһат, улар, социал- килешеүсе матбуғат тарафынан боҙолған герман эшселәре ши келле, уң социал-демократтар тарафынан боҙолмағандар, — тип әйткәйне. Владимир Ильич был бер ҡатлы фекер йөрөтөүгә көлгәйне. Фәҡәт уҡый-яҙа белгән, аң-белемле эшселәр генә социал-демократик идеяларҙы дөрөҫ аңлай ала. Фәҡәт уҡый- яҙа белгән эшсе ҡатын-ҡыҙҙар ғына ниндәй юлдан барырға кәрәклеген аңлаясаҡтар. Һис кисекмәҫтән уҡырға-яҙырға өйрәтергә кәрәк. Ә быны нисек эшләргә? Счет төймәләре ҡайтанан шыҡылданы, ҡайтанан һан теҙмәләре үҫеп сыҡты.
5 Заказ 241 101
