сражением», «Песнь башкирца после сражения» кеүек поэмалар яҙырға рухландырған. Тәүгеһе хаҡында «Отечественные запис ки» журналын сығарыусы П. П. Свининға яҙған хатында шағир үҙе шулай тигән: «Сия песня получена мною в 1921 году во вре мя проезда моего через 6-й башкирский кантон, от одного уче ного муллы (жреца), имени которого я теперь не упомню»1. Шул уҡ мулланан П. М. Кудряшев тағы ике йыр яҙып алып, рус теле нә тәржемә итеп, 1823, 1833 йылдарҙа уларҙы «Вестник Европы» журналында баҫтырған. Артабан уның хатында шундай һүҙҙәр бар: «Почитаю своим долгом заметить, что, переводя "Песнь башкирца после сражения", я старался только удержать мысли слога, составляющего главное достоинство упоминаемой песни»2.
П. М. Кудряшев башҡорт халыҡ йырҙарын ирекле тәржемә иткән, әлбиттә. Уларҙың мотивтарын киңәйтә төшкән, образда рын әҙәби әҫәрҙәрҙәгесә психологизациялаған. Хушлашыусы ҡыҙ менән егеттең үҙҙәрен иркен үк тотоуында һәм былинаға тартым шиғыр үлсәме, тасуирламалар башҡорт йырҙарының рус менталитетлы шағир ҡулынан үтеүен «ҡысҡырып уҡ» әйтеп торғандай була. «Прощание башкирца с милой» бына нисек баш лана: Посмотри, моя любезная, Как твой батыр снаряжается В трудный путь — страну далекую!
Он коня седлает верного, Надевает шлем с кольчугою, Прицепляет саблю острую, Лук тугой за плечи вешает И колчан со стрелами меткими; Он берет копье булатное — И с тобою теперь прощается2...
Егет, бына шулай һөйгәне менән хушлаша-хушлаша, былина ҡаһарманы кеүек ҡораллана. Шулай булһа ла П. М. Кудряшев тәржемәләре ниндәйҙер дәрәжәлә Беренсе Ватан һуғышы тема һына ижад ителгән йырҙар шәлкемен тулыландыра. Был шағир ҙың ижадын махсус тикшереүсе Н. Ә. Хөббитдинова шуға күрә былай тип яҙғайны: «Несмотря на то что цикл песен Кудряшева содержит в себе мотивы и традиции русского былинного или 1 По кн.: Рахимкулов М. Г. Страницы дружбы. — Уфа, 1989. — С. 124— 125.
2 Там же. - С. 125.
3 Башкирия в русской литературе. Т. 1. — С. 315.
104
П. М. Кудряшев башҡорт халыҡ йырҙарын ирекле тәржемә иткән, әлбиттә. Уларҙың мотивтарын киңәйтә төшкән, образда рын әҙәби әҫәрҙәрҙәгесә психологизациялаған. Хушлашыусы ҡыҙ менән егеттең үҙҙәрен иркен үк тотоуында һәм былинаға тартым шиғыр үлсәме, тасуирламалар башҡорт йырҙарының рус менталитетлы шағир ҡулынан үтеүен «ҡысҡырып уҡ» әйтеп торғандай була. «Прощание башкирца с милой» бына нисек баш лана: Посмотри, моя любезная, Как твой батыр снаряжается В трудный путь — страну далекую!
Он коня седлает верного, Надевает шлем с кольчугою, Прицепляет саблю острую, Лук тугой за плечи вешает И колчан со стрелами меткими; Он берет копье булатное — И с тобою теперь прощается2...
Егет, бына шулай һөйгәне менән хушлаша-хушлаша, былина ҡаһарманы кеүек ҡораллана. Шулай булһа ла П. М. Кудряшев тәржемәләре ниндәйҙер дәрәжәлә Беренсе Ватан һуғышы тема һына ижад ителгән йырҙар шәлкемен тулыландыра. Был шағир ҙың ижадын махсус тикшереүсе Н. Ә. Хөббитдинова шуға күрә былай тип яҙғайны: «Несмотря на то что цикл песен Кудряшева содержит в себе мотивы и традиции русского былинного или 1 По кн.: Рахимкулов М. Г. Страницы дружбы. — Уфа, 1989. — С. 124— 125.
2 Там же. - С. 125.
3 Башкирия в русской литературе. Т. 1. — С. 315.
104
