V III глава САҠЫРЫЛМАҒАН Ҡ У Н А Ҡ Саҡырылмаған ҡунаҡ татарҙан да яманыраҡ.
М ә ҡ ә л .
Майҙан бушап ҡалды. Мин һаман да бер урында баҫҡан килеш торам, шундай ҡот осҡос тәьҫирҙәр менән сыуалған уйҙарымды тәртипкә килтерә ал майым.
Марья Ивановна яҙмышының билдәһеҙлеге мине бөтәһенән дә артығыраҡ ғазаплай ине. Ул ҡайҙа? Уның хәле нисек икән? йәшеренергә өлгөрҙөмө икән? Урыны ышаныслымы икән?.. Тынысһыҙ уйҙарға сумып, комендант ө й ө н ә индем... Өй буп-буш ҡалған; ултыр: ғыстар, өҫтәлдәр, һандыҡтар ватылып бөткән; һауыт- һаба ҡыйратылған; бөтә нәмәләрҙе ташып-урлап бө төргәндәр. Бәләкәй баҫҡыс буйлап сарҙаҡҡа югерҙем һәм, ғүмеремдә беренсе тапҡыр, Марья Ивановна бүл мәһенә индем. Уның урын-ере юлбаҫарҙар тарафынан аҡтарылып ташланғайны. Шкаф ватылған һәм та ланған; буш ҡалған кивот 1 алдындағы тәре шәме әле һаман да янып тора. Стенаға элеп ҡуйылған бәләкәй көҙгө лә иҫән ҡалған... Был йыйнаҡ ҡына ҡыҙҙар бүлмәһенең хужаһы ҡайҙа икән? Башыма ҡурҡыныс уй килеп төштө: уны юлбаҫарҙар ҡулында итеп күҙ алдыма килтерҙем... йөрәгем ҡыҫылды... Әсе күҙ йәш тәре менән иланым һәм һөйөклөмдөң исемен ҡысҡы рып әйттем... Шул минутта еңелсә ҡыштырҙау ише телде һәм шкаф артынан төҫө ҡасҡан, ҡалтыранған Палаша килеп сыҡты.
— Ах, Петр Андреич!— тине ул ҡулдарын йәйеп ебәреп.— Ниндәй көн! Ниндәй ҡот осорлоҡ хәлдәр!..
— Ә Марья Ивановна ҡайҙа? — тип һораным мин түҙемһеҙләнеп.— Марья Ивановна ни хәлдә?
— Туташ иҫән-һау,— тине Палаша.— Ул Акулина Памфиловналарҙа йәшеренде.
1 К и в о т — иконалар (тәреләр) ҡуйыу өсөн эшләнгән урын.
68
М ә ҡ ә л .
Майҙан бушап ҡалды. Мин һаман да бер урында баҫҡан килеш торам, шундай ҡот осҡос тәьҫирҙәр менән сыуалған уйҙарымды тәртипкә килтерә ал майым.
Марья Ивановна яҙмышының билдәһеҙлеге мине бөтәһенән дә артығыраҡ ғазаплай ине. Ул ҡайҙа? Уның хәле нисек икән? йәшеренергә өлгөрҙөмө икән? Урыны ышаныслымы икән?.. Тынысһыҙ уйҙарға сумып, комендант ө й ө н ә индем... Өй буп-буш ҡалған; ултыр: ғыстар, өҫтәлдәр, һандыҡтар ватылып бөткән; һауыт- һаба ҡыйратылған; бөтә нәмәләрҙе ташып-урлап бө төргәндәр. Бәләкәй баҫҡыс буйлап сарҙаҡҡа югерҙем һәм, ғүмеремдә беренсе тапҡыр, Марья Ивановна бүл мәһенә индем. Уның урын-ере юлбаҫарҙар тарафынан аҡтарылып ташланғайны. Шкаф ватылған һәм та ланған; буш ҡалған кивот 1 алдындағы тәре шәме әле һаман да янып тора. Стенаға элеп ҡуйылған бәләкәй көҙгө лә иҫән ҡалған... Был йыйнаҡ ҡына ҡыҙҙар бүлмәһенең хужаһы ҡайҙа икән? Башыма ҡурҡыныс уй килеп төштө: уны юлбаҫарҙар ҡулында итеп күҙ алдыма килтерҙем... йөрәгем ҡыҫылды... Әсе күҙ йәш тәре менән иланым һәм һөйөклөмдөң исемен ҡысҡы рып әйттем... Шул минутта еңелсә ҡыштырҙау ише телде һәм шкаф артынан төҫө ҡасҡан, ҡалтыранған Палаша килеп сыҡты.
— Ах, Петр Андреич!— тине ул ҡулдарын йәйеп ебәреп.— Ниндәй көн! Ниндәй ҡот осорлоҡ хәлдәр!..
— Ә Марья Ивановна ҡайҙа? — тип һораным мин түҙемһеҙләнеп.— Марья Ивановна ни хәлдә?
— Туташ иҫән-һау,— тине Палаша.— Ул Акулина Памфиловналарҙа йәшеренде.
1 К и в о т — иконалар (тәреләр) ҡуйыу өсөн эшләнгән урын.
68
