Зоя тағы ла эргәмә килде лә мине ҡулдарымдан тотто: — Тыңла әле, әсәй, — тине ул, — мин ышанам: әгәр ҙә һаулығың булһа, мин эшләгәнде үҙең дә эшләр инең. Мин бында тороп ҡала алмайым. Ҡала алмайым! — тип ҡабатланы ул. Ә унан һуң әкрен генә өҫтәп ҡуйҙы: — һин миңә үҙең, тормошта намыҫлы һәм ҡыйыу булырға кәрәк, тип әйтә инең дә баһа. Дошман эргәлә генә торғанда, миңә ни эшләргә һуң? Әгәр улар бында килеп етһәләр, мйн йә шәй алмаҫ инем... һин бит мине беләһең, мин башҡаса булдыра алмайым.
Мин ниҙер әйтергә теләгәйнем дә, ул бер ни булмаған дай һәм эшлекле төҫ менән йәнә һөйләй башланы: — Мин ике көндән китәм, һин миңә ҡыҙыл армеецтар өсөн үҙебеҙ теккән сумка менән тоҡто алып бир. Ҡалға нын үҙем табырмын. Унан һуң бер алмаш белье,, таҫтамал, һабын, щетка, ҡәләм менән ҡағыҙ. Ш уларҙан башҡа нә мә кәрәкмәй.
Ул йоҡларға ятты, ә мин өҫтәл янында ултыра бир ҙем. Йоҡлай ҙа, уҡый ҙа алмаясағымды һиҙә инем. Бөтә һе лә хәл ителгән — мин быны асыҡ күрҙем. Ләкин ни эш ләргә һуң? Ҡыҙыҡай ғына бит әле...
Үҙ балаларым менән һөйләшкәндә, миңә бер ваҡытта ла һүҙ эҙләп торорға тура килмәне, бер-беребеҙҙе беҙ шунда уҡ аңлай инек. Ә был юлы мин үҙемде үтә алмаҫ лыҡ стена алдында торған һымаҡ итеп тойҙом. Аһ, Ана толий Петрович иҫән булһасы!..
Ләкин, юҡ: мин ни генә әйтһәм дә, файҙаһы булмаҫ, һис бер кеше — мин дә, әгәр иҫән булһа, атаһы ла — Зоя ны туҡтата алмаҫ ине...
Ул көндө Шура, төнгө сменала аҙна буйына эшләгән дән һуңг иртәнге сменаға беренсе көн генә сыҡҡайны. Ул эштән арып һәм күңелһеҙ генә ҡайтты ла нисектер теләр- теләмәҫ кенә ашап алды.
— Зоя Гайға барырға ныҡлап ҡарар иттеме? — тип һо раны ул.
— Эйе, — тип ҡыҫҡа ғына яуап бирҙем.
— Ярай, — тине Ш ура уйсан төҫ менән, — унда кит кәне яҡшыраҡ булыр. Хәҙер ҡыҙҙарға Мәскәүҙә ҡалыр ға ярамай...
Уның тауышында үҙ һүҙҙәренең дөрөҫ булыуына ыша нып етмәү һиҙелә ине. Бер аҙ өндәшмәй торғас, әкрен ге нә өҫтәп ҡуйҙы: — Бәлки, һиңә лә китергә кәрәктер? Унда һиңә ты- нысыраҡ булыр ине.
178
Мин ниҙер әйтергә теләгәйнем дә, ул бер ни булмаған дай һәм эшлекле төҫ менән йәнә һөйләй башланы: — Мин ике көндән китәм, һин миңә ҡыҙыл армеецтар өсөн үҙебеҙ теккән сумка менән тоҡто алып бир. Ҡалға нын үҙем табырмын. Унан һуң бер алмаш белье,, таҫтамал, һабын, щетка, ҡәләм менән ҡағыҙ. Ш уларҙан башҡа нә мә кәрәкмәй.
Ул йоҡларға ятты, ә мин өҫтәл янында ултыра бир ҙем. Йоҡлай ҙа, уҡый ҙа алмаясағымды һиҙә инем. Бөтә һе лә хәл ителгән — мин быны асыҡ күрҙем. Ләкин ни эш ләргә һуң? Ҡыҙыҡай ғына бит әле...
Үҙ балаларым менән һөйләшкәндә, миңә бер ваҡытта ла һүҙ эҙләп торорға тура килмәне, бер-беребеҙҙе беҙ шунда уҡ аңлай инек. Ә был юлы мин үҙемде үтә алмаҫ лыҡ стена алдында торған һымаҡ итеп тойҙом. Аһ, Ана толий Петрович иҫән булһасы!..
Ләкин, юҡ: мин ни генә әйтһәм дә, файҙаһы булмаҫ, һис бер кеше — мин дә, әгәр иҫән булһа, атаһы ла — Зоя ны туҡтата алмаҫ ине...
Ул көндө Шура, төнгө сменала аҙна буйына эшләгән дән һуңг иртәнге сменаға беренсе көн генә сыҡҡайны. Ул эштән арып һәм күңелһеҙ генә ҡайтты ла нисектер теләр- теләмәҫ кенә ашап алды.
— Зоя Гайға барырға ныҡлап ҡарар иттеме? — тип һо раны ул.
— Эйе, — тип ҡыҫҡа ғына яуап бирҙем.
— Ярай, — тине Ш ура уйсан төҫ менән, — унда кит кәне яҡшыраҡ булыр. Хәҙер ҡыҙҙарға Мәскәүҙә ҡалыр ға ярамай...
Уның тауышында үҙ һүҙҙәренең дөрөҫ булыуына ыша нып етмәү һиҙелә ине. Бер аҙ өндәшмәй торғас, әкрен ге нә өҫтәп ҡуйҙы: — Бәлки, һиңә лә китергә кәрәктер? Унда һиңә ты- нысыраҡ булыр ине.
178
