Шиғырҙары артынан минең ҡыҙыҡайымдың ни уйлағаны күренеп тора ине.
Баш ҡалар араһында мин шундай яҙма таптым.
«Дуҫлыҡ — ул бөтә, бөтә нәмәләреңде уртаҡлашыу ти гән һүҙ! Уртаҡ фекерҙәр, уртаҡ ниәттәр. Шатлығыңды ла, ҡайғыңды ла уртаҡлашыу. Китаптарҙа, характерҙары ҡапма-ҡаршы кешеләр генә дуҫлаша алалар, тип, минең сә, дөрөҫ яҙмайҙар. Дөрөҫ түгел: уртаҡ сифаттар ни тик лем күберәк булһа, шул тиклем яҡшыраҡ була. Мин үҙем дең бөтә серҙәремде ышанып һөйләрлек дуҫым булыуын теләр инем. Мин Ира менән дуҫмын, ләкин, йәштәш бул һаҡ та, ул миңә һәр ваҡыт минән йәшерәк күренә».
Көндәлектә Маяковский шиғыры ла бар ине: Миңә — Кешеләр, Йәберләгәндәре лә,— һеҙ миңә бөтәһенән яҡыныраҡ.
Ә унан һуң Николай Островский һүҙҙәре яҙылған: «Кешенең иң ҡәҙерле нәмәһе — уның ғүмере. Ғүмер кешегә бер генә тапҡыр бирелә, һәм уны мәғәнәһеҙ үт кән йылдар өсөн үкенмәҫлек итеп, әшәкелек һәм ваҡлыҡ менән үткәреү хурлығы ғазапламаҫлыҡ итеп, үлгән са ғыңда: бөтә ғүмеремде, бөтә көсөмдө донъяла иң гүзәл нәмәгә — кешелек донъяһын азат итеү көрәшенә бирҙем, тип әйтерлек итеп йәшәргә кәрәк».
Шундай һүҙҙәр ҙә бар ине (улар Зояның үҙ һүҙҙәре ме, берәй китаптан алғанмы, уныһын белмәйем): «Үҙен-үҙе артыҡ ҙурға һанамаған кеше, үҙе тураһын да үҙе уйлағанға ҡарағанда, шаҡтай яҡшыраҡ».
һәм тағы ла: «Үҙеңде ихтирам ит, ләкин маһайма. Үҙ ҡабығыңа бик ләнмә һәм бер яҡлы ғына булма. Мине ихтирам итмәй ҙәр, баһаламайҙар, тип ҡысҡырынма. Үҙ әҫтәңдә күберәк эшләһәң, ышанысың күберәк булыр».
Мин дәфтәрҙе сәйер һәм ҡатмарлы тойғо менән яптым. Был дәфтәр биттәренән әлегә бик йәш, нығынып етмәгән, эҙләнеүсе фекер үҫеп килә — гүйә, кеше, юл әҙләп-әҙләп, дөрөҫ һуҡмаҡҡа сыҡҡан да, унан һуң тағы ла аҙашып йө рөп, ҡайтанан дөрөҫ һуҡмаҡҡа сыҡҡан. Был дәфтәр аҡылдың һәм йөрәктең һәр бер хәрәкәтен сағылдырып тор ған ҙур саф көҙгө ине.
Мин бынан кире Зояның көндәлеген уҡымаҫҡа бул дым. Кешегә үҙ-үҙе менән генә булыу, үҙенең күңеленә 133
Баш ҡалар араһында мин шундай яҙма таптым.
«Дуҫлыҡ — ул бөтә, бөтә нәмәләреңде уртаҡлашыу ти гән һүҙ! Уртаҡ фекерҙәр, уртаҡ ниәттәр. Шатлығыңды ла, ҡайғыңды ла уртаҡлашыу. Китаптарҙа, характерҙары ҡапма-ҡаршы кешеләр генә дуҫлаша алалар, тип, минең сә, дөрөҫ яҙмайҙар. Дөрөҫ түгел: уртаҡ сифаттар ни тик лем күберәк булһа, шул тиклем яҡшыраҡ була. Мин үҙем дең бөтә серҙәремде ышанып һөйләрлек дуҫым булыуын теләр инем. Мин Ира менән дуҫмын, ләкин, йәштәш бул һаҡ та, ул миңә һәр ваҡыт минән йәшерәк күренә».
Көндәлектә Маяковский шиғыры ла бар ине: Миңә — Кешеләр, Йәберләгәндәре лә,— һеҙ миңә бөтәһенән яҡыныраҡ.
Ә унан һуң Николай Островский һүҙҙәре яҙылған: «Кешенең иң ҡәҙерле нәмәһе — уның ғүмере. Ғүмер кешегә бер генә тапҡыр бирелә, һәм уны мәғәнәһеҙ үт кән йылдар өсөн үкенмәҫлек итеп, әшәкелек һәм ваҡлыҡ менән үткәреү хурлығы ғазапламаҫлыҡ итеп, үлгән са ғыңда: бөтә ғүмеремде, бөтә көсөмдө донъяла иң гүзәл нәмәгә — кешелек донъяһын азат итеү көрәшенә бирҙем, тип әйтерлек итеп йәшәргә кәрәк».
Шундай һүҙҙәр ҙә бар ине (улар Зояның үҙ һүҙҙәре ме, берәй китаптан алғанмы, уныһын белмәйем): «Үҙен-үҙе артыҡ ҙурға һанамаған кеше, үҙе тураһын да үҙе уйлағанға ҡарағанда, шаҡтай яҡшыраҡ».
һәм тағы ла: «Үҙеңде ихтирам ит, ләкин маһайма. Үҙ ҡабығыңа бик ләнмә һәм бер яҡлы ғына булма. Мине ихтирам итмәй ҙәр, баһаламайҙар, тип ҡысҡырынма. Үҙ әҫтәңдә күберәк эшләһәң, ышанысың күберәк булыр».
Мин дәфтәрҙе сәйер һәм ҡатмарлы тойғо менән яптым. Был дәфтәр биттәренән әлегә бик йәш, нығынып етмәгән, эҙләнеүсе фекер үҫеп килә — гүйә, кеше, юл әҙләп-әҙләп, дөрөҫ һуҡмаҡҡа сыҡҡан да, унан һуң тағы ла аҙашып йө рөп, ҡайтанан дөрөҫ һуҡмаҡҡа сыҡҡан. Был дәфтәр аҡылдың һәм йөрәктең һәр бер хәрәкәтен сағылдырып тор ған ҙур саф көҙгө ине.
Мин бынан кире Зояның көндәлеген уҡымаҫҡа бул дым. Кешегә үҙ-үҙе менән генә булыу, үҙенең күңеленә 133