1928/29 уҡыу йылы өсөн яҙылған дәреслектәр ошо орфо графия менән баҫтырып сығарыла. Был орфографияның төп ҡағиҙәләре түбәндәгеләр: 1. Башҡорттоң был көндә ғәмәлдә булған әҙәби теле ниге ҙендә бөтә һүҙҙәрҙе нәҡ ишетелгәнсә яҙырға.
2. Ялғауҙарҙағы тартынҡы өндәр тураһында сингармонизм ҡанунын тулыһы менән еренә еткереп яҙырға.
3. Ҡалынлыҡ, нескәлектә нигеҙ итеп һуҙынҡы өндәр алына.
Ғәрәп әлифбаһында был хеҙмәтте үтәргә етерлек һуҙынҡы өн хәрефтәре булмағанға, ҡалын һүҙҙәр алдына ҡалынлыҡ бил дәһе ҡуйыла —бүл, бул).
4. һуҙынҡы өн хәрефтәре һүҙ башында элеккесә ике хәреф менән яҙылалар, тик 5 хәрефе һүҙ башында 3 рәүешендә яҙыла.
5. j (э, е) хәрефе асыҡ ижектә лә, ябығында ла ишетелгән һәр бер урында яҙыла.
6. Беренсе ижегендә һ өнө булған һүҙҙәрҙә, уртаға башҡа һуҙынҡы өн кермәгәндә, ялғауҙарҙағы i өнө J рәүешендә әй телә. Шуның өсөн бындай һүҙҙәрҙең ялғауҙарына ла $ яҙыла: ' эа,у ,у у ' ’зЬ Р (төҙөлөшө, бөтөнөһө, һөрҙө) кеүек.
7. Ҡылымдан яһалған исемдәрҙең аҙағындағы j тартынҡы өн. Башҡорт телендә унан элек бер J өнө әйтелә. Шуның өсөн ундай исемдәр JzJtjSS I (килеү, китеү, яҙыу) рәүешендә яҙылырҙар. Тик алдағы ижектәрҙә } өнө килгәндә, был 5 өнөн дә башҡорт ) рәүешендә әйтә. Улары ‘У£’У- (көтөү, төртөү, бөгөү) рәүешендә яҙылалар.
8. Быға тиклем (кийем, йийлыш, һийр) ике •i менән яҙылып килгән һүҙҙәр башҡортса әйтелеүенсә (кейем, һыйыр, йыйылыш) рәүешендә яҙы лырҙар.
9. һүҙ һәм ижек аҙағында килгәндә V әйтелеп менән яҙылып йөрөгән һүҙҙәр бынан һуң V менән яҙылырҙар: а?• (ҡайтып, әйтеп, күреп) кеүек.
59
2. Ялғауҙарҙағы тартынҡы өндәр тураһында сингармонизм ҡанунын тулыһы менән еренә еткереп яҙырға.
3. Ҡалынлыҡ, нескәлектә нигеҙ итеп һуҙынҡы өндәр алына.
Ғәрәп әлифбаһында был хеҙмәтте үтәргә етерлек һуҙынҡы өн хәрефтәре булмағанға, ҡалын һүҙҙәр алдына ҡалынлыҡ бил дәһе ҡуйыла —бүл, бул).
4. һуҙынҡы өн хәрефтәре һүҙ башында элеккесә ике хәреф менән яҙылалар, тик 5 хәрефе һүҙ башында 3 рәүешендә яҙыла.
5. j (э, е) хәрефе асыҡ ижектә лә, ябығында ла ишетелгән һәр бер урында яҙыла.
6. Беренсе ижегендә һ өнө булған һүҙҙәрҙә, уртаға башҡа һуҙынҡы өн кермәгәндә, ялғауҙарҙағы i өнө J рәүешендә әй телә. Шуның өсөн бындай һүҙҙәрҙең ялғауҙарына ла $ яҙыла: ' эа,у ,у у ' ’зЬ Р (төҙөлөшө, бөтөнөһө, һөрҙө) кеүек.
7. Ҡылымдан яһалған исемдәрҙең аҙағындағы j тартынҡы өн. Башҡорт телендә унан элек бер J өнө әйтелә. Шуның өсөн ундай исемдәр JzJtjSS I (килеү, китеү, яҙыу) рәүешендә яҙылырҙар. Тик алдағы ижектәрҙә } өнө килгәндә, был 5 өнөн дә башҡорт ) рәүешендә әйтә. Улары ‘У£’У- (көтөү, төртөү, бөгөү) рәүешендә яҙылалар.
8. Быға тиклем (кийем, йийлыш, һийр) ике •i менән яҙылып килгән һүҙҙәр башҡортса әйтелеүенсә (кейем, һыйыр, йыйылыш) рәүешендә яҙы лырҙар.
9. һүҙ һәм ижек аҙағында килгәндә V әйтелеп менән яҙылып йөрөгән һүҙҙәр бынан һуң V менән яҙылырҙар: а?• (ҡайтып, әйтеп, күреп) кеүек.
59
