в) ҙурайғандан-ҙурая, кыҫкарғандан-кыҫкара, көсәйгәндән-кө сәйә, кыҙғандан-кыҙа; г) куҙгә-куҙ (ҡарап), кулға-кул (тотошоп) һ. б.
13. Ике сик араһын белдергән һүҙҙәр һәм һандар һыҙыҡ аша яҙыла: Өфө — Мәскәу поезы, 1976 — 1980 йылдар, 4—5 метр һ. б.
§ 33. Яңғыҙлыҡ исемдәр һәм атамалар яҙылышы А. 1. Ер-Һыу атамаларының диалекталь фонетик үҙенсәлектәре әҙәби телгә үҙгәртелмәй алына: Атауҙы (күл), Һаттыҡ (ауыл), Сур танды (күл), Үләнде (күл), Таҙлар (ауыл) һ. б.
2. Ер-Һыу атамаларының төп атама өлөшөнә ингән бөтә һүҙҙәр ҡушып яҙыла: Атсабар (ауыл), Баламйәбеш (тау), Биштәкә (ауыл), Буралған (тау), Һыйырғаскан (тау), Алайғыр (ауыл).
3. Ике үҙ аллы атаманан ҡушарлап яһалған ер-һыу атамала рының һәр өлөшө ҙур хәреф менән һыҙыҡса аша яҙыла: Ҡолтай- Ҡаран (ауыл), Еҙем-Ҡаран (ауыл), Ҡаран-Ҡуңкас (ауыл), Ҡып- сак-Аскар (ауыл), Ҡаңны-Төркәй (ауыл) һ. б.
4. Ер-Һыу атамаһына аныҡлаусы булып килгән һүҙҙәр ҙур хәреф менән айырым яҙыла: Оло Эйек, Кесе Эйек (йылғалар), Беренсе Эткол, Икенсе Этҡол (ауылдар), Иҫке Ҡаратаулы, Яңы Ҡара таулы, Үрге Йәркәй (ауылдар) һ. б.
Ләкин аныҡлаусы үҙ мәғәнәһен һәм баҫымын юғалтып, аныҡла ныусы менән бергә бер бөтөн атама яһауҙа ҡатнашһа, ҡушып яҙыла: Һарығамыш (ауыл), Ҡараяҡуп (ауыл) һ. б.
5. Төп атамаға эйәреп килгән терминдар бәләкәй хәреф менән айы рым яҙыла: Урал тауы, Һакмар йылғаһы, Салауат Юлаев прос пекты, Әй урамы, Пушкин бульвары һ. б.
Ләкин шул терминдар эйәлек ялғауын юғалтып, төп атама менән ҡушылһа, бергә яҙыла: Ҡарауылтау, Ямантау, Стәрлетамак, Аркауыл, Яңауыл, Ағиҙел, Аккул, Уралтау һ. б.
Иҫкәрмә: Аҡ диңгеҙ, Ҡара диңгеҙ, Ҡыҙыл диңгеҙ, Һары диңгеҙ кеүек рус теленән алынған атамалар айырым яҙыла.
Б. 1. Төрлө ойошма атамаларының һәм башҡа яңғыҙлыҡ исемдәр ҙең төп өлөшө ҙур хәреф менән, уға эйәреп килгән терминдар бәләкәй хәреф менән яҙыла: Өфө дәуләт нефть техник университеты, Бело рет металлургия комбинаты, Өфө ғилми уҙәге, Башкортостан фән дәр академияһы һ. б.
2. Шартлы исемдәр тырнаҡ эсенә алына: «Ирәндек» магазины, «Ҡарлуғас» ательеһы һ. б.
Ошо иҫәптән гәзит, журнал, китап, әҫәр исемдәре, төрлө машина һәм башҡа нәмәләрҙең шартлы атамалары ла ҙур хәреф менән яҙы лып, тырнаҡ эсенә алына: «Ағиҙел» журналы, «Башкортостан» гәзите, «Ҡан» романы, «Союз-5» карабы, «Ромашка» кәнфите һ. б.
175
13. Ике сик араһын белдергән һүҙҙәр һәм һандар һыҙыҡ аша яҙыла: Өфө — Мәскәу поезы, 1976 — 1980 йылдар, 4—5 метр һ. б.
§ 33. Яңғыҙлыҡ исемдәр һәм атамалар яҙылышы А. 1. Ер-Һыу атамаларының диалекталь фонетик үҙенсәлектәре әҙәби телгә үҙгәртелмәй алына: Атауҙы (күл), Һаттыҡ (ауыл), Сур танды (күл), Үләнде (күл), Таҙлар (ауыл) һ. б.
2. Ер-Һыу атамаларының төп атама өлөшөнә ингән бөтә һүҙҙәр ҡушып яҙыла: Атсабар (ауыл), Баламйәбеш (тау), Биштәкә (ауыл), Буралған (тау), Һыйырғаскан (тау), Алайғыр (ауыл).
3. Ике үҙ аллы атаманан ҡушарлап яһалған ер-һыу атамала рының һәр өлөшө ҙур хәреф менән һыҙыҡса аша яҙыла: Ҡолтай- Ҡаран (ауыл), Еҙем-Ҡаран (ауыл), Ҡаран-Ҡуңкас (ауыл), Ҡып- сак-Аскар (ауыл), Ҡаңны-Төркәй (ауыл) һ. б.
4. Ер-Һыу атамаһына аныҡлаусы булып килгән һүҙҙәр ҙур хәреф менән айырым яҙыла: Оло Эйек, Кесе Эйек (йылғалар), Беренсе Эткол, Икенсе Этҡол (ауылдар), Иҫке Ҡаратаулы, Яңы Ҡара таулы, Үрге Йәркәй (ауылдар) һ. б.
Ләкин аныҡлаусы үҙ мәғәнәһен һәм баҫымын юғалтып, аныҡла ныусы менән бергә бер бөтөн атама яһауҙа ҡатнашһа, ҡушып яҙыла: Һарығамыш (ауыл), Ҡараяҡуп (ауыл) һ. б.
5. Төп атамаға эйәреп килгән терминдар бәләкәй хәреф менән айы рым яҙыла: Урал тауы, Һакмар йылғаһы, Салауат Юлаев прос пекты, Әй урамы, Пушкин бульвары һ. б.
Ләкин шул терминдар эйәлек ялғауын юғалтып, төп атама менән ҡушылһа, бергә яҙыла: Ҡарауылтау, Ямантау, Стәрлетамак, Аркауыл, Яңауыл, Ағиҙел, Аккул, Уралтау һ. б.
Иҫкәрмә: Аҡ диңгеҙ, Ҡара диңгеҙ, Ҡыҙыл диңгеҙ, Һары диңгеҙ кеүек рус теленән алынған атамалар айырым яҙыла.
Б. 1. Төрлө ойошма атамаларының һәм башҡа яңғыҙлыҡ исемдәр ҙең төп өлөшө ҙур хәреф менән, уға эйәреп килгән терминдар бәләкәй хәреф менән яҙыла: Өфө дәуләт нефть техник университеты, Бело рет металлургия комбинаты, Өфө ғилми уҙәге, Башкортостан фән дәр академияһы һ. б.
2. Шартлы исемдәр тырнаҡ эсенә алына: «Ирәндек» магазины, «Ҡарлуғас» ательеһы һ. б.
Ошо иҫәптән гәзит, журнал, китап, әҫәр исемдәре, төрлө машина һәм башҡа нәмәләрҙең шартлы атамалары ла ҙур хәреф менән яҙы лып, тырнаҡ эсенә алына: «Ағиҙел» журналы, «Башкортостан» гәзите, «Ҡан» романы, «Союз-5» карабы, «Ромашка» кәнфите һ. б.
175
